Freelancer worden

Als je liever verschillende opdrachtgevers factureert dan bij één vaste werkgever op de loonlijst staat dan kun je freelancer worden. Net als de zzp’er ben je dan zelfstandig ondernemer. Vanuit een eenmanszaak gelden er dan voordelige fiscale regelingen. Alles over de voorwaarden en risico’s van freelance werken.

Inhoud:

• Wat is een freelancer?
• Verschil zzp’er en freelancer
• Hoe kun je freelancer worden?
• Veelgestelde vragen

Betekenis: freelancer

Juridisch gezien ben je als freelancer een zelfstandig ondernemer, maar in de praktijk is het eerder een tussenstap tussen een bedrijf en een medewerker in loondienst. Freelance betekent dat iemand (tijdelijk) voor een opdrachtgever werkt.

Dat kan op afstand, wat bijvoorbeeld gebruikelijk is bij webdesigners of vormgevers die freelance werken, maar soms zijn freelancers amper van werknemers te onderscheiden. Ze zijn dan écht onderdeel van een bedrijf en daar ook op locatie aanwezig.

Soms zijn freelancers amper van werknemers te onderscheiden.

Het verschil met medewerkers is dat ze niet bij een opdrachtgever op de loonlijst staan maar de opdracht factureren. In plaats van een product of dienst verhuren ze dus tijdelijk zichzelf uit. Er is dan ook geen sprake van een werkgever, uitsluitend van een opdrachtgever. Al lijkt het voor de buitenwereld soms alsof ze (tijdelijk) gewoon onderdeel zijn van een team.

Aan de slag als freelancer? Veel mensen willen graag ondernemer worden. Het heeft zijn voordelen, maar je moet wel veel regelen als je een eigen bedrijf gaat starten!

Inschrijven bij de KvK

Je kunt je niet bij de KvK inschrijven als freelancer of zzp’er. Voor de KvK zijn ondernemers gelijk en zitten de verschillen in de onderneming. Daarbij kijkt de instantie bijvoorbeeld sterk naar de juridische kenmerken van de rechtsvorm en niet zo zeer naar jouw werkwijze. Voor freelancers is de eenmanszaak de meest populaire ondernemingsvorm al zijn er ook veel die ondernemen vanuit een bv of stichting.

Als je wilt starten als freelancer of zzp’er moet je een rechtsvorm kiezen.

Verschil zzp’er en freelance werken

Een freelancer lijkt op een zzp’er (zelfstandige zonder personeel) en in de volksmond worden freelancer of zzp’er vaak door elkaar gebruikt. Beide zijn meestal directeur van een eenmanszaak, maar het kan net zo goed vanuit een andere ondernemingsvorm. Een freelancer kan medewerkers in dienst hebben, maar dit is zelden het geval. Ze werken ‘voor zichzelf’ en factureren opdrachtgevers.

De verschillen tussen freelancer of zzp’er zijn klein maar er zijn wel nuances te maken. Als men het bijvoorbeeld heeft over een zzp’er dan benadrukt dat deze ondernemer geen medewerkers in dienst heeft. Verder kan deze wel fulltime werken binnen zijn eigen onderneming.

Vaak werkt een zelfstandige zonder personeel letterlijk alleen, bijvoorbeeld als ze werken vanuit huis. Al kan een zzp’er ook op een locatie werken met andere zzp’ers of freelancers, zoals in een gedeelde kantoorruimte. Soms werken ze zelfs bij de klant maar meestal is dit dan om écht een losse opdracht of korte klus uit te voeren. De klant ervaart de relatie dan als met een bedrijf en ziet de zzp’er dus niet direct als collega.

Freelance zit tussen werknemer en ondernemer in

Een freelancer werkt juist vaak wel bij andere organisaties op de werkvloer. Daarbij gaat hij van klus naar klus maar dit kunnen telkens best lange periodes zijn. In die periode is hij  regelmatig op locatie bij een opdrachtgever en maakt hij daar vaak deel uit van een team waarin ook medewerkers van de opdrachtgever aanwezig zijn. Een freelancer werkt vaak in en aan een onderneming die niet van hem is. Het woord freelance benadrukt de relatie met de opdrachtgever.

Een freelancer werkt vaak in en aan een onderneming die niet van hem is.

Er gelden voorwaarden voordat de belastingdienst je ziet als freelancer of zzp’er, zoals het urencriterium. Anders is het resultaat uit overige werkzaamheden.

Freelancers verkopen meestal hun uren. Ze krijgen hun opdrachten via opdrachtgevers die ze kennen, hun netwerk, maar soms ook via platforms voor zelfstandigen. Daarbij kan het gebeuren dat er ook opdrachten zijn waarbij je langere tijd voor één opdrachtgever werkt.

Freelancers werken vaak samen in een team.

Soms werkt een freelancer zelfs maandenlang in een team waarin ook medewerkers van de opdrachtgever werken. Een freelancer ervaart deze mensen dan ook letterlijk als collega’s. Hij wordt vaak ook als eigen medewerker behandeld, en alleen voor de wet als externe partij gezien. Wettelijk is er dus geen gezagsverhouding maar in de praktijk maakt het vaak niet uit of de opdrachtgever werkelijk de baas of alleen de klant is, gezag hebben ze allebei.

Hoe kun je freelancer worden?

Je kunt starten als freelancer door opdrachten uit te voeren voor bedrijven. Je bent freelancer zodra je jezelf verhuurt aan een onderneming, maar de belastingdienst kan dit wel terugdraaien als zij van mening zijn dat er ‘schijnzelfstandigheid’ in het spel is, of als jij onvoldoende ondernemend bezig bent.

Omdat er in principe zelfs geen KvK-inschrijving noodzakelijk is kan het voorkomen dat een ondernemer zichzelf als freelancer ziet maar dat de belastingdienst achteraf besluit dat deze persoon in loondienst is. Dit kan grote gevolgen hebben. Zo kan achteraf besloten worden dat de werkgever achterstallige premies moet betalen. Als dit over meerdere freelancers gaat en/of over meerdere jaren kan dit bedrag flink oplopen.

Wil je freelancer worden? Bereid je dan voor op het boekhouden. Je moet dan zelf facturen maken, belastingaangifte doen en de debiteurenadministratie regelen.

Regels voor freelancers

Het is belangrijk dat niet alleen de ondernemer zichzelf als freelancer ziet maar dat de belastingdienst dit ook van mening is. Je moet dus ondernemen, maar hoe toon je dat aan? Een zwart-wit antwoord geeft de belastingdienst ook niet, maar de volgende punten worden zeker meegenomen:

• Inschrijven bij de KvK
  Als je een keer een klusje uitvoert voor een buurman of kennis kun je deze inkomsten opgeven als overige werkzaamheden. Als je vaker voor bedrijven freelance opdrachten uitvoert dan is een inschrijving bij de KvK een eerste indicatie dat jij jezelf ook ziet als zelfstandige.
• Meerdere opdrachtgevers
  De belastingdienst verwacht dat een zelfstandige ondernemer meerdere opdrachtgevers heeft. Het is geen harde eis, maar als je minimaal zo’n drie a vier opdrachtgevers per jaar hebt, ben je sneller onafhankelijk en werk je dus sneller zelfstandig.
• Werktijden
  Freelancers verkopen meestal hun uren en die kunnen mee- of tegenvallen. Het is prima als je veel uren werkt voor één opdrachtgever, maar die moeten wel gericht zijn om een bepaald doel. Als dat doel is bereikt moet er ook een einde komen aan de opdracht. Zonder einde kom je al snel in een grijs gebied. Ook vaste werktijden of een vaste structuur ziet de belastingdienst sneller als verkapte loondienst.
• Salaris
  Er is een prestatiegerichte opdracht nodig waarop de opdrachtgever je afrekent. Je ontvangt dus geen vast salaris, vakantiegeld of pensioen maar krijgt alleen betaald voor geleverde prestaties. Voor aanvullend pensioen of het risico van ziekte of arbeidsongeschiktheid dien je zelf kapitaal op te bouwen of verzekeringen af te sluiten.
• Administratie
  Als freelancer krijg je te maken met een financiële administratie  en de daarbij horende belastingaangiftes. Je bent zelf verantwoordelijk bent voor de zakelijke administratie van de diensten en/of producten die je bedrijf biedt. De meeste freelancers zijn daarover btw-plichtig en je moet zelf fiscale regels toepassen in jouw boekhouding.
• Freelance verklaring
  Langere freelance opdrachten kun je het beste vooraf vastleggen. De belastingdienst kijkt sterk naar de overeenkomst tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer. Deze moet duidelijk maken dat het niet gaat om dienstverband, maar om een freelance opdracht.

Veelgestelde vragen

Enkele veelgestelde vragen over freelancen zijn:

Hoe kun je freelancer of zzp'er worden?

In Nederland kan iedereen freelancer of zzp’er worden. Je kunt dus vandaag nog een opdracht aannemen, deze uitvoeren en een factuur (rekening) sturen.

Verdere voorwaarden zijn gelijk aan die van andere zelfstandigen (zonder personeel). Zie hiervoor de pagina ondernemer worden, of de pagina inschrijven bij de KvK.

Waar moet ik aan denken als ik ga beginnen met freelancen?

Om te beginnen als freelancer moet je zelf eerst genoeg opdrachten vinden om voldoende te verdienen. Houd bij het bepalen van je uurtarief dus rekening met het feit dat je soms periodes zonder werk zit, en ook gelijk rekening met de zakelijke kosten die een eigen bedrijf met zich meebrengt.

Daarnaast is het goed om rekening te houden met de belastingdienst. Als je freelance gaat werken is het belangrijk om te weten dat je wettelijk opeens gezien wordt als zelfstandig ondernemer. Je moet dus gaan boekhouden, zelf facturen maken, belastingaangiftes versturen en moet zelf denken aan verzekeringen, pensioen of bedrijfsrisico’s.

Waar vind je freelance opdrachten?

Als je freelance werkt ben je zelf verantwoordelijk voor het verkrijgen van verschillende opdrachtgevers en opdrachten voor jouw bedrijf. Je kunt deze krijgen van eerdere klanten of jouw zakelijke én persoonlijke netwerk. Maar als je dit nog op moet bouwen zijn er ook platformen die hierbij helpen.

Hoe betaal je belasting als freelancer?

Je kunt je als freelancer bij de KvK inschrijven als eenmanszaak of bv. Welke keuze je hierbij maakt heeft veel invloed op welke belasting je gaat betalen. Voor verreweg de meeste freelancers is de eenmanszaak fiscaal gezien interessanter.

Daarbij betaal je inkomstenbelasting, net als mensen in loondienst. Wel zul je hiervoor zelf belastingaangiftes moeten versturen en moet je dus een administratie opzetten. Daarnaast moet je meestal btw rekenen over je omzet, en krijg je dus te maken met omzetbelasting.

Wat verdient een freelancer?

Als je freelance gaat werken dan kun je zelf je uurtarief bepalen al moet je natuurlijk wel altijd rekening houden met of een opdrachtgever bereid is een uurtarief te bepalen. Dat is per sector enorm verschillend. Daarnaast is de hoeveelheid werk, of de tijd die je met een opdracht gemiddeld kwijt bent enorm wisselend.

Omdat hier de kosten van een eigen bedrijf nog vanaf gaan lijkt het inkomen van een freelancer bij een goed uurtarief al snel hoger, maar in de praktijk zijn de verschillen meestal niet zo groot. Er zijn dus freelancers die in zeer korte tijd miljonair worden omdat ze een enorm tarief per uur vragen, maar verreweg de meesten verdienen niet veel meer op freelance basis dan wanneer ze in loondienst hadden gewerkt.