Joint Venture

Als bedrijven zeer intensief samenwerken kan er een fusie ontstaan, een overname plaatsvinden, maar ze kunnen ook een joint venture met elkaar aangaan. Hierbij wordt er een nieuwe onderneming opgericht door twee of meer bedrijven die intensief met elkaar (willen) samenwerken.

Wat is een joint venture?

Bedrijven werken regelmatig samen maar als ze dat zeer intensief en voor langere tijd doen, kunnen ze ook samen een nieuwe onderneming oprichten. Door de aandelen daarvan te verdelen is het makkelijk om de winst of eventuele verliezen te verdelen. Een joint venture wordt vaak opgericht om een nieuwe markt aan te kunnen boren, maar het kan ook dienen voor andere strategische doeleinden.

Wil je samen met een andere ondernemer een nieuw bedrijf starten? Een boekhouder kan je informeren over de risico’s en kenmerken van een goede samenwerking.

Het lijkt op het eerste gezicht op een fusie, waarbij meerdere bedrijven opgaan in één onderneming, maar bij een joint venture blijven de oorspronkelijke bedrijven bestaan. Ook behouden zij hun zelfstandigheid en kunnen ze onafhankelijk van elkaar blijven opereren. Een ander kenmerk is dat soms geen van de bedrijven een meerderheidsbelang heeft, waardoor ze op papier volledig gelijkwaardig aan elkaar zijn.

Een joint venture lijkt op een fusie maar kan ook tijdelijk actief zijn.

Zowel tijdelijke als vaste samenwerkingsverbanden

De joint venture kan permanent van aard zijn. Denk bijvoorbeeld aan de strategische samenwerking van Douwe Egberts en Philips, die gezamenlijk Senseo hebben gelanceerd. Maar het wordt ook regelmatig ingezet voor tijdelijke projecten, bijvoorbeeld wanneer er een spoortunnel moet worden aangelegd. Zodra het project is afgerond, stopt de joint venture weer. Verder kan het interessant zijn om een joint venture op te richten wanneer de nieuwe activiteit bepaalde risico’s met zich meebrengt. Door met meerdere partijen samen te werken, worden de risico’s verspreid over alle deelnemers.

Daarnaast komt de samenwerkingsvorm voor wanneer een bedrijf zijn product wil aanbieden in het buitenland en met een lokale partner hiervoor een nieuwe onderneming opzet. Sommige landen eisen zelfs dat buitenlandse bedrijven die hun markt willen betreden dit doen via een joint venture met een lokale onderneming. De Nederlandse speler neemt dan bijvoorbeeld de kennis en techniek mee, terwijl de buitenlandse partij zorgt voor marktkennis en de benodigde distributiekanalen.

Wil je samenwerken met een andere ondernemer? Naast een joint venture kun je ook kiezen voor een maatschap, stichting, vof of besloten vennootschap.

Welke types joint ventures zijn er?

Net als dat de joint venture diverse aanleidingen kan hebben, kan het samenwerkingsverband verschillende ondernemingsvormen hebben. Zo kunnen twee bv’s hun ervaring, expertise, middelen en personeel bundelen in een nieuwe bv. Maar het komt ook voor dat het nieuwe bedrijf bijvoorbeeld een vof wordt.

Een samenwerking in de vorm van een vof gaat overigens wel gepaard met wat meer risico’s, aangezien de vennoten in een vof hoofdelijke aansprakelijk zijn voor eventuele schulden. Is de vof niet in staat om haar schulden te betalen, dan mogen de schuldeisers dit verhalen op de oorspronkelijke bedrijven. Door een aparte bv op te richten, waarbij de bedrijven niet hoofdelijk aansprakelijk zijn, kun je dit doemscenario voorkomen.

Waar moet je op letten bij een joint venture?

Niet alleen de ondernemingsvorm mag zelf worden gekozen, ook bepaalt de joint venture zelf hoe het wordt gefinancierd en hoe de winst (of het verlies) wordt verdeeld. Omdat de opties bij een joint venture zeer divers zijn en het niet altijd mogelijk is om vooraf in te schatten hoe succesvol het wordt, is het essentieel om vooraf goede afspraken te maken.

Dat een joint venture het in zich heeft om succes te behalen, mag duidelijk zijn. Door de krachten te bundelen, kunnen de deelnemende bedrijven immers een sterk front vormen. Maar de afhankelijkheid van elkaar kan tegelijkertijd een belangrijke keerzijde vormen. Stel dat onderneming A nalatig is, dan heeft dit grote invloed op het succes van de joint venture. Nog erger wordt het wanneer één van de deelnemende bedrijven failliet gaat en zijn verplichtingen niet meer kan uitvoeren. Nu hoeft het natuurlijk nooit zo ver te komen, maar het kan voorafgaand aan de oprichting van een joint venture geen kwaad om in ieder geval eens stil te staan bij de volgende punten:

• Wat is het doel van de samenwerking?
• Komen de targets overeen?
• Hoe worden de geldzaken geregeld?
• Stel dat er ergens een geschil over ontstaat, wat is dan de procedure?
• Heeft één van de bedrijven een doorslaggevende stem of wordt er dan een derde partij ingeschakeld?