Blij met een miljoen zzp’ers?

Het stimuleren van het werken als zelfstandig ondernemer is de afgelopen tien jaar dé trend in het Nederlandse bedrijfsleven. Ondernemen moet makkelijker worden.  Er moeten minder regels voor het bedrijfsleven en de kleine zzp’er mag absoluut niet vergeten worden. Hoe goed is het eigenlijk dat Nederland nu al een miljoen zzp’ers heeft?

In 2009 hadden we meer dan een miljoen ondernemers. Een record! Heel Nederland wordt ondernemend! Geweldig. Belangenverenigingen en overheidsinstanties staan te juichen. Eindelijk komt die oude VOC-mentaliteit weer in ons naar boven!

Persoonlijk ben ik ook graag positief maar wil ik toch enige nuance in dit verhaal aanbrengen. Hoe goed is het eigenlijk dat we die miljoen ondernemersgrens doorbroken hebben?

Een miljoen zzp’ers stimulans voor (groei)bedrijven?

Van de ondernemers die de ambitie hebben tot het neerzetten van een echt bedrijf kan ik alleen maar warm worden van binnen. Wie weet zijn zij de nieuwe Shell of Philips! 99% van de Nederlandse economie en werkgelegenheid draait direct of indirect op dit soort grote jongens. Helaas is het aantal van dit soort bedrijven juist gedaald de afgelopen tien jaar. Nederland telt minder snelgroeiende bedrijven en minder groeiambitie onder ondernemers. De groei aan ondernemers zit hem met name in het segment zelfstandigen zonder personeel. Of dit nu een goed teken is vraag ik me af.

Een miljoen ondernemers klinkt goed, maar kijken we nog wel naar de kwaliteit? Hoeveel zzp’ers zijn er omdat bouwbedrijven werknemers ontslaan om ze daarna weer als zzp’er in te huren, omdat ze dan geen last meer hebben van sociale controle? Hoeveel vijftigplussers beginnen nu maar als zelfstandig adviseur omdat ze anders niet aan de bak komen?

Aantal zzp’ers groeit sterk tijdens economisch lastige periode

Als advocaat van de duivel kan ik het niet laten op te merken dat de zzp’er niet is ontzien door de economische crisis. Er zijn enorm veel zzp’ers die het echt niet gemakkelijk hebben op dit moment. Hoe slecht het met deze zzp’ers precies gaat valt moeilijk samen te vatten. Failliet gaan ze niet want er zijn niet eens zoveel schuldeisers. Het probleem zit aan de andere kant, bij  een tekort aan klanten. Zonder klanten kun je zeggen dat je ondernemer bent maar als je dan thuis zit niets te doen ben je eigenlijk slechter af als iemand met een werkeloosheidsuitkering.

In het laatste geval krijg je ondersteuning van de gemeente, kun je jezelf (om)scholen, leren solliciteren en wordt er aan je gedacht. Maar wie valt het op als een zzp’er een halfjaar ruim onder de minimumloongrens onderneemt?

Zelfstandigen vaak onverzekerd en zonder vangnet

Los van bovenstaande punten zijn zzp’ers verrassend vaak onverzekerd en werken ze niet aan hun pensioen. Er wordt niets opgebouwd en zodra ziekte, tegenslagen of gewoon ouderdom om de hoek komt kijken is er niets geregeld. Ze zijn met  regelmaat afhankelijk van een paar grote opdrachtgevers. Maar zonder de zekerheid van een arbeidscontract staat de zzp’er veel minder sterk in zijn recht dan een gemiddelde werknemer. Wat de opdrachtgever zegt, heeft hij dan ook maar te slikken. Anders staat ie, in tegenstelling tot zijn collega’s in loondienst, morgen letterlijk met lege handen.

Ik chargeer en het gaat nu nog over een relatief kleine groep. Uiteraard is ondernemerschap een positief goed dat gestimuleerd moet worden, en doen veel zzp’ers het prima. De vraag is alleen of sommige zzp’ers niet beter af zouden zijn in loondienst, en van die miljoen zzp’ers deze allemaal ondernemend zijn. Een aantal zzp’ers besluit zelfstandig te worden uit nood, heeft te weinig klanten, is onverzekerd en bevindt zich in een onzekere, kwetsbare situatie. Ook deze zzp’ers bevinden zich onder dat recordaantal van een miljoen ondernemers, en dat is naar mijn mening reden de roze bril af en toe eens af te zetten.