Referenties en portfolio
Vooral voor startende en/of kleine ondernemers zijn referenties enorm belangrijk. Hiervoor kun je een portfolio(website) gebruiken. Een portfolio is een verzameling van je beste werk, vaardigheden en prestaties. Hiermee kun je potentiële werkgevers, klanten of opdrachtgevers laten zien wat je kunt.
Wat is een portfolio?
Een portfolio is een soort overzicht van je gerealiseerde werk. Door een portfolio(website) te maken kun je laten zien dat je het werk eerder naar tevredenheid hebt uitgevoerd.
Als je ergens solliciteert dan laat je vaak je competenties zien via een cv, maar als zzp’er of freelancer wordt je meestal niet om je cv gevraagd. Toch kan zo’n overzicht nieuwe opdrachtgevers overtuigen dat jij het werk aankunt.
Een portfolio-website maken
Met een mooi opgemaakt overzicht kun je online nieuwe klanten werven. Dit kan zowel als losse website, of als pdf die je als bijlage bij een e-mail meestuurt. Net als een cv is een portfolio een samenvatting. Je laat hiermee je beste projecten zien, soms afgestemd op de opdrachtgever.
Een goede portfolio-website kun je telkens opnieuw gebruiken en hiermee kun je direct laten zien hoe professioneel jij werkt. Zorg dus voor een mooie heldere uitstraling en huisstijl en maak het potentiële klanten eenvoudig om via de website contact op te nemen.
Zoek je gebruiksvriendelijke software om snel zelf een website mee te maken? Probeer Wix.com of het Nederlandse JouwWeb eens uit. Honderdduizenden mkb'ers gingen je voor.
Een eerste portfolio maken
Als je net begint en nog geen klanten hebt gehad kan het best lastig zijn om een eerste portfolio samen te stellen. Zeker als je nog maar weinig projecten hebt gerealiseerd. Ook werk je als zzp’er vaak met andere vakspecialisten samen. Met de volgende vijf tips kun jij ook als starter snel een online portfolio maken.
1. Toon werk van werkgever of opleiding
De makkelijkste manier om een portfolio te maken is met eerder gedaan werk. Dat kan werk zijn dat je gedaan hebt in naam van je vorige werkgever of tijdens een studie of opleiding. Al is het werk uit een studie of opleiding minder ideaal, want de authenticiteit hiervan is lastig te controleren. Zo is het lastiger te controleren of je hulp had van een docent of werkgever. Maar het geeft wel een indicatie.
Vraag in het geval van een vorige werkgever wel even toestemming om over een bepaalde zaak te praten. Wees er altijd eerlijk over als men vragen stelt over hoe je aan de opdracht kwam of hoe het contact verlopen is. Je hoeft niet direct alles in je portfolio te zetten en ga er vooral niet over liegen.
Vraag direct tarieven op voor SEO of SEA op bij marketingbureaus. Wil je zelf je online marketing regelen? Het boek Online Marketing Tornado van IMU+ biedt hiervoor een handig stappenplan!
2. Toon eigen werk
Als webdesigner heb je liever niet je eigen website in je portfolio, als timmerman liever niet je eigen bankstel als referentiemateriaal. Maar als het niet anders kan dan mag het best. Zeker als je de keuze kunt uitleggen.
Vertel de klant waarom je ervoor kiest om je eigen materiaal te gebruiken. Ben je webdesigner en lijkt de opdracht op je eigen website? Dan is het legitiem als je je deze als voorbeeld noemt.
Je eigen werk kan ook dienen als voorbeeld.
3. Toon een schaduwopdracht
Stel je bent schrijver en een klant wil graag eerder geschreven werk zien. Dan vraagt die dat meestal niet om te zien wie je klantenbestand is maar meer om je schrijfstijl te leren kennen. Pak een bericht uit het nieuws waar heel veel over te doen is geweest. Herschrijf dat artikel in vier manieren.
Deze artikelen laat je de klant zien als portfolio-materiaal. De opdrachtgever snapt dat het geen echte opdracht is geweest maar ziet direct waartoe je in staat bent. Demo- of schaduwmateriaal is in veel freelance-opdrachten een goede manier om je kwaliteiten te tonen.
Referenties en klantgesprekken bijhouden en succesvol inzetten tijdens het werven van nieuwe klanten? Zie dan ook onze informatie over crm-software.
4. Gebruik de opdrachten die je hebt optimaal
Soms heb je wel een aantal klanten. Alleen niet genoeg. Zonder dat je het weet zijn drie klanten al ruim genoeg om een zeer uitgebreid portfolio van te maken. Vertel duidelijk de probleemstelling, de situatie voordat jij was ingeschakeld en de situatie na. Vaak levert dat al snel veel materiaal op.
Is het nog niet genoeg? Gebruik quotes van de klant en vraag of je deze als referentie met e-mail en en telefoonnummer mag noemen. Vraag de klant of hij tevreden over je werk is geweest en vooral waarom. Op deze manier werk je de klanten die je al hebt, uit tot optimale showcases. Met deze drie showcases laat je al zoveel persoonlijke informatie over jezelf zien dat dit misschien al overtuigend genoeg is.
Met drie showcases heb je vaak al voldoende materiaal.
5. Wees niet bescheiden
Te vaak durven mensen hun eigen werk bijna niet durven noemen. Ze hebben bijvoorbeeld ergens een keuken geïnstalleerd maar durven dit niet in een online portfolio te noemen. Ook al is de keuken perfect geplaatst. De reden? Tja de keuken was niet bij hen gekocht of deze is geplaatst in samenwerking met een andere zzp’er. Ze zijn bang dat ze te veel credits naar zich toe eigenen. Maar ook al heb je het in samenwerking gedaan, alles dat jij vanuit jouw bedrijf hebt gedaan is jouw werk.
Misschien is het juist wel heel goed om een opdracht in je portfolio te zetten die in samenwerking is geweest met andere bedrijven. Je toont dat je kunt samenwerken, flexibiliteit, je eigen krachten kent, in teamverband kunt werken, et cetera. Het zegt juist heel veel over jou als je niet enkel die specifieke opdrachten toont maar ook een meer algemene opdracht.
Referenties verzamelen
Naast portfolio-websites kunnen ook goede referenties klanten over de streep trekken. Referenties zijn eerdere klanten die men mag benaderen om te vragen hoe zij jouw werk hebben ervaren. Natuurlijk geef je geen ontevreden klanten op, dus kun je deze klanten ook wel omschrijven als ambassadeurs van jouw werk.
Na een aantal jaren komen referenties vaak vanzelf. Via-via krijg je opeens klanten binnen en merk je dat bepaalde klanten meer dan gemiddeld tevreden zijn. Mond-tot-mondreclame gaat dan vanzelf. Maar dan zijn we vaak wel al een aantal jaren verder, terwijl juist in de eerste jaren referenties erg belangrijk zijn.
Zo kom je aan referenties
- Vraag het klanten!
Vaak zijn ondernemers niet voldoende zeker van zichzelf en durven ze niet te vragen of een bedrijf als referentie wil dienen, terwijl dit juist een voorrecht kan zijn voor de klant. Want voor een referentie doe je altijd extra je best! Je wilt natuurlijk dat die extra goed over jouw diensten spreken. - Vraag of je ze aan je portfolio mag toevoegen
In theorie mag dit altijd. Jouw werk is tenslotte jouw portfolio dus echt weigeren kan niet. Maar in praktijk kun je ze dan altijd als referentie zien. Meestal zijn portfolio-websites openbaar dus kan iedereen ze benaderen. - Referenties over jou als persoon
Als je nog heel weinig referenties hebt kun je toch een referentielijst maken door meer personen van een bedrijf als referentie op te geven, of algemene referenties over de ondernemer zelf. Je hebt vast zakelijke contacten die niet klant zijn geweest, maar wel iets over jou als persoon kunnen vertellen. Als je bijvoorbeeld net een bedrijf hebt gestart dan kun je vorige collega’s noemen.
Je kunt ook referenties noemen die iets over jou als persoon kunnen zeggen.
Contact opnemen met referenties?
Als ondernemer moet je ook goed op referenties letten van bedrijven waar je wellicht iets af wilt nemen. Referenties kunnen ervoor zorgen dat je de juiste keuze maakt. Maar lang niet alle referenties zijn even waardevol. Als je referenties na gaat bellen om een beeld te krijgen krijg je uiteraard alleen positieve reacties. Want die is dat niet voor niets. Toch valt er veel waardevolle informatie uit referenties te halen mits de goede vragen worden gesteld. Enkele punten waar wij bijvoorbeeld op letten:
- Locatie
Wat doet de referentie en waar is deze gelegen? Als een bedrijf gevestigd is in Wageningen en alle referenties komen ook uit Wageningen dan komen de klanten misschien via de lokale tennisvereniging. Niets mis mee, maar hoe zou de communicatie verlopen als er meer afstand tussen zit? Zal alles even vloeiend lopen? - Connectie
Waar kent de referentie het bedrijf van? Wat is de eerste connectie geweest? Als een familielid deze persoon heeft aanbevolen en er eigenlijk geen andere partijen in de picture waren, hoe onafhankelijk is deze referentie dan nog? - Periode
Hoe lang geleden zijn er zaken gedaan? Zeker met internetbedrijven veranderen zaken snel. Zijn er vervolgopdrachten geweest en is de referentie al lang een vaste klant? - Details
Dat de referentie positief is is logisch. Maar welke aspecten zijn met nadruk positief? Zijn er ook negatieve ontwikkelingen geweest?
Al met al kunnen referenties en een goed samengesteld portfolio ervoor zorgen dat potentiële klanten met meer zekerheid de stap kunnen nemen om klant te worden van je bedrijf, en kun je zelf met minder risico in zaken gaan met andere bedrijven. Referenties en portfolio’s van bedrijven maken het risico kleiner en kans op slagen hoger. Het is dan ook een belangrijke factor in het ondernemen.