Zzp’er worden
Een zelfstandige zonder personeel (zzp) is iemand die zelfstandig werkt. Begin 2024 zijn er in Nederland bijna 2 miljoen mensen die als zzp’er werken. Zzp’er worden is best eenvoudig, al zijn er wat zaken waarop je moet letten. Denk aan de administratie, verzekeringen en het vinden van opdrachten.
Inhoud:
- Werknemer of freelancer
- Starten als zzp’er
- Administratie opzetten
- Verzekeringen en uitkeringen
- Pensioen opbouwen
Wat is een zzp’er?
Zzp betekent zelfstandige zonder personeel. Je werkt dan voor je eigen bedrijf. Bijvoorbeeld als freelancer op opdrachtbasis voor andere organisaties. Ook werken veel zzp’ers vanuit huis aan een webshop of als coach.
Inkomsten komen uit de eigen onderneming. Als zzp’er bepaal je zelf eigen werktijden, uurtarief of aanbod. Ook bepaal je zelf welke werkzaamheden je wilt doen.
Steeds meer werkenden worden zzp’er. Eind 2023 had ons land 2,3 miljoen bedrijven waarvan bijna 1,9 miljoen met één werkzame persoon. Zelfstandig ondernemers zonder personeel werken vooral in de bouw, zakelijke dienstverlening of communicatie. Voor 1,2 miljoen zzp’ers is het ondernemerschap de belangrijkste inkomstenbron. Daarnaast zijn er een half miljoen zelfstandigen voor wie het inkomen hiervan een bijverdienste is (bron: cbs.nl).
Word je zzp’er? Lees dan ook over een eigen bedrijf starten, je boekhouding regelen of het inschrijven bij de KvK. Start je een internetbedrijf? Bekijk hoe je online geld kunt verdienen.
Werknemer of freelancer
Als startende zzp’er is het belangrijk om duidelijkheid te geven over de arbeidsrelatie tussen jou en je opdrachtgever. Met een duidelijke opdracht, tarief en einddoel kom je niet voor onverwachte financiële verplichtingen te staan. Bijvoorbeeld als blijkt dat de belastingdienst je niet als zelfstandig ondernemer ziet.
Als die je ziet als werknemer (schijnzelfstandigheid) dan moet de opdrachtgever alsnog werkgeverspremies betalen. Momenteel controleert de belastingdienst nog niet erg actief, maar er zijn plannen om dit te veranderen.
Starten als zelfstandig ondernemer
Heb je een goed idee voor een bedrijf en wil je zzp’er worden? Werk je idee dan eerst goed uit in een ondernemingsplan.
Startende ondernemers die klein beginnen hoeven geen lang bedrijfsplan te schrijven, maar het helpt wel als je kunt aantonen dat het idee haalbaar is.
Een ondernemingsplan is niet verplicht, maar wel aan te raden. Zelfs voor kleine zelfstandige ondernemers. Hoe kom je aan potentiële klanten? Welk uurtarief reken je en verdien je daarmee genoeg om de kosten te dekken? En wie is jouw belangrijkste doelgroep? Een goede voorbereiding vergroot de kansen op succes.
Een rechtsvorm kiezen
Als je start als zzp’er moet je een keus in maken tussen de verschillende rechtsvormen. De meeste zzp’ers starten met een eenmanszaak.
Eenmanszaak
Een eenmanszaak is gemakkelijk en goedkoop op te richten en geeft bepaalde belastingvoordelen. Je kan personeel aannemen, maar dat hoeft niet. Als eigenaar ben je wel aansprakelijk voor schulden die het bedrijf maakt, inclusief je privévermogen.
Een zzp’er start meestal met een eenmanszaak.
Vennootschap onder firma
Start je met een (zaken)partner? Dan is een vennootschap onder firma (vof) beter geschikt. Dat is eigenlijk een eenmanszaak, maar dan met meerdere eigenaren. Je mede-oprichter kan ook een stille partner zijn, zoals een geldschieter. Dan noem je het een commanditaire vennootschap (cv).
Besloten vennootschap
Een besloten vennootschap (bv) heeft als voordeel dat het bedrijf zelf aansprakelijk is voor schulden, en niet de eigenaar. Maar een bv is duur om op te richten en moet aan veel regels voldoen. Daarom is het niet populair onder startende zzp’ers. Sommige starters stappen wel over op een bv als hun bedrijf is gegroeid.
Inschrijven bij de Kamer van Koophandel
Met een ondernemingsplan en keuze voor een rechtsvorm, kun je je inschrijven bij de KvK. Dit is niet altijd verplicht. Als freelance tekstschrijver of adviseur kun je bijvoorbeeld zelf kiezen of en wanneer je je wilt inschrijven. Veel zzp’ers beginnen hobbymatig.
Een KvK-inschrijving oogt wel professioneler naar klanten en zakenpartners en kan belastingvoordelen opleveren. Soms is een inschrijving wettelijk verplicht als je veel tijd en geld in je onderneming steekt, een concurrent in de markt bent of onbekende opdrachtgevers hebt.
Zo moet je je inschrijven als klanten denken dat ze met een bedrijf te maken hebben. Als je iets bestelt in een onbekende webshop kun je niet zien of het een hobbyist of ondernemer is. Volgens de wet moeten klanten weten met wie zij zaken doen en hierbij is een inschrijving bij de Kamer van Koophandel verplicht.
Eigen administratie opzetten
Als zelfstandig ondernemer moet je boekhouden. Je moet zelf een winst- en verliesrekening, grootboek en balans opstellen. De administratie van een zzp-boekhouding is soms eenvoudig bij te houden in Excel, al is simpele boekhoudsoftware meestal een betere keuze.
Zeker als je ook werkt met een zakelijke rekening. Als je deze koppelt aan je boekhoudprogramma kun je eenvoudig al je inkomsten en uitgaven importeren en verwerken in je administratie. Enkele handige boekhoudpakketten die zo’n koppeling bieden zijn:
Met e-Boekhouden.nl kun je eenvoudig online boekhouden, factureren en uren registreren. De eerste 15 maanden van je onderneming is het programma volledig gratis. Het biedt ook ondersteuning per telefoon of e-mail en handige koppelingen.
Met MoneyMonk zet je eenvoudig een professionele administratie op. Ideaal voor zowel starters als voor bestaande ondernemers. Klanten waarderen vooral de gebruiksvriendelijkheid van het programma en de deskundige helpdesk. De software is de eerste maand gratis, daarna 7,50 euro per maand.
Voor 16,50 euro per maand kun je hiermee de volledige boekhouding regelen. Inclusief scan- en herkenfunctie en onbeperkt factureren. De eerste 30 dagen zijn gratis. Voor starters heeft het handige instructievideo's.
Zzp’ers en de belastingdienst
Als zzp’er moet je klanten omzetbelasting (btw) rekenen voor de belastingdienst. Bij een omzet tot 20.000 euro per jaar kun je een btw-vrijstelling (kleineondernemersregeling) aanvragen. Hiermee hoef je geen btw te rekenen en geen btw-aangifte te doen.
Zelf betaal je inkomstenbelasting. Voor ondernemers zijn er belastingvoordelen. Door zelfstandigenaftrek, startersaftrek en mkb-vrijstelling is een deel van je inkomen belastingvrij. Als beginnende zzp’er moet de belastingdienst je wel eerst kenmerken als ondernemer.
Daarvoor moet je minimaal 1.225 uur per jaar in je bedrijf steken en meerdere opdrachtgever hebben (minimaal 3 per jaar). Zzp’ers werken voor eigen risico. Je moet dus zelf je eigen keuzes kunnen maken, (op termijn) winst maken en zelf aansprakelijk zijn voor de schulden van je bedrijf.
Voor sommige belastingvoordelen moeten zelfstandigen zonder personeel minimaal 1.225 uur in hun bedrijf steken.
Verzekeringen en uitkeringen
In loondienst ben je verplicht verzekerd voor de sociale verzekeringen voor aansprakelijkheid, werkloosheid en ziekte. Als startende zzp’er moet je dit zelf regelen. Bedrijfsaansprakelijkheid, aansprakelijkheid buiten jouw schuld om, is goed te verzekeren. Ook de verzekering voor rechtsbijstand is populair onder zzp’ers.
Premie van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) kan hoog zijn, maar als zzp’er zijn er weinig andere oplossingen. Als je ziek of werkloos raakt, heb je als freelancer niet automatisch recht op een uitkering. Bij financiële problemen is de Bijstand voor zelfstandigen (Bbz) een laatste vangnet.
Als jij als zzp’er werkt kan je inkomen door ziekte van de ene op andere dag wegvallen.
Word je eigen baas? Lees dan ook over een eigen bedrijf starten, of het inschrijven bij de KvK. Start je een internetbedrijf? Bekijk hoe je online geld kunt verdienen.
Pensioen opbouwen
Als zelfstandige heb je recht op AOW. Voor aanvullend pensioen moet je als zelfstandig ondernemer zelf vermogen opbouwen door bijvoorbeeld maandelijks een bedrag apart te zetten op een spaar- of beleggingsrekening. Met een geblokkeerde rekening kun je pensioenbeleggen buiten box-3.
Als je nu nog in loondienst werkt nu nog bij een werkgever, en nog moet starten als zzp’er, kun je soms je huidige pensioenregeling laten doorlopen. Informeer daarvoor bij je pensioenaanbieder.
