Zzp: zelfstandige zonder personeel

Een zelfstandige zonder personeel (zzp) is iemand die zelfstandig opdrachten doet voor bedrijven. Zzp is dus geen rechtsvorm voor je bedrijf. Het is een ondernemer die werkt zonder medewerkers. Hoe word je nou zzp’er, en waar moet je dan op letten?

Wat is een zzp’er?

Zzp betekent zelfstandige zonder personeel. Een zzp’er werkt niet in loondienst, maar op opdrachtbasis voor bedrijven. Er is geen personeel in dienst en de inkomsten komen uit verstuurde facturen. Deze ondernemers worden ook wel zelfstandige of freelancer genoemd.

Maar let op: zzp is geen rechtsvorm. Als je wilt ondernemen als zzp’er, moet je dus alsnog een rechtsvorm voor je bedrijf kiezen. Zonder kan je je namelijk niet inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK).

Wil je zzp’er worden? Lees dan ook over een eigen bedrijf starten, of het inschrijven bij de KvK. Start je een internetbedrijf? Bekijk hoe je online geld kunt verdienen.

Steeds meer mensen worden zzp’ers

Steeds meer werkenden worden zzp’er. In 2003 telde Nederland nog zo’n 600 duizend zzp’ers. In 2020 zijn dat er maar liefst 1,1 miljoen. Het gros van de zelfstandig ondernemers doet het zonder personeel: ongeveer 75 procent werkt tegenwoordig als zzp. Zij werken vooral in de bouw, zakelijke dienstverlening of communicatie.

Steeds meer mensen worden zzp’er.

Voor de meeste zzp’ers is het ondernemerschap hun belangrijkste inkomstenbron. Een kleiner deel van de zelfstandigen doet het als bijverdienste.

Starten als zelfstandig ondernemer

Heb je een goed idee voor een bedrijf en wil je zzp’er worden? Werk je idee dan eerst goed uit in een ondernemingsplan. Dit is niet verplicht, maar wel aan te raden. Zelfs voor kleine zelfstandige ondernemers.

Je bedrijfsplan hoeft niet lang te zijn, als het maar laat zien dat je idee haalbaar is. Hoe kom je aan opdrachten en maak je daarmee genoeg winst om de kosten te dekken? En wie is eigenlijk jouw voornaamste doelgroep? Een goede voorbereiding is het halve werk en vergroot je kansen op succes.

Een rechtsvorm kiezen

Zzp is een soort ondernemer, maar nog geen rechtsvorm voor je bedrijf. Hier moet je dus nog een keus in maken als je je gaat inschrijven bij de Kamer van Koophandel.

De meeste zzp’ers starten met een eenmanszaak. Deze is gemakkelijk en goedkoop op te richten en geeft bepaalde belastingvoordelen. Je kan personeel aannemen, maar dat hoeft niet. Als eigenaar ben je wel aansprakelijk voor schulden die het bedrijf maakt, inclusief je privévermogen.

De meeste zzp’ers starten met een eenmanszaak.

Start je met een (zaken)partner? Dan is een vennootschap onder firma (vof) beter geschikt. Dat is eigenlijk een eenmanszaak, maar dan met meerdere eigenaren. Je mede-oprichter kan ook een stille partner zijn, zoals een geldschieter. In dat geval noem je het een commanditaire vennootschap (cv).

Een besloten vennootschap (bv) heeft als voordeel dat het bedrijf zelf aansprakelijk is voor schulden, en niet de eigenaar. Maar een bv is duur om op te richten en moet aan veel regels voldoen. Daarom is het niet populair onder zzp’ers. Sommige starters stappen wel over op een bv als hun bedrijf is gegroeid.

Inschrijven bij de Kamer van Koophandel

Als je een plan hebt gemaakt en een rechtsvorm hebt gekozen als zzp’er, kun je je bedrijf inschrijven bij de KvK. Dit is niet altijd verplicht. Als freelance tekstschrijver of adviseur kun je bijvoorbeeld zelf kiezen of en wanneer je je wilt inschrijven. Veel zzp’ers beginnen dan ook hobbymatig. Maar een KvK-inschrijving oogt wel professioneel naar klanten en zakenpartners. Bovendien kan het je belastingvoordelen opleveren.

Soms is een inschrijving wel verplicht. Voor de KvK ben je een bedrijf als je veel tijd en geld in je onderneming steekt. Daarnaast moet je een concurrent in de markt zijn en meerdere opdrachtgevers hebben buiten familie en kennissen.

En misschien wel het belangrijkste: je moet je inschrijven als klanten het idee hebben dat ze met een bedrijf te maken hebben. Als een familielid soms jouw haar knipt, ervaar je dit waarschijnlijk niet zo. Maar als je iets bestelt in een onbekende webshop, kun je niet zien of het een hobbyist of ondernemer is. Volgens de wet moeten klanten weten met wie zij zaken doen. In dat geval moet je je dus inschrijven bij de Kamer van Koophandel.

Belastingvoordelen voor zzp’ers

Als zelfstandig ondernemer moet je boekhouden. Daarbij zijn er speciale belastingvoordelen waar je gebruik van kunt maken. Met de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en mkb-vrijstelling kan je meer belastingvrij verdienen. Maar dan moet de belastingdienst je wel eerst kenmerken als ondernemer.

Daarvoor moet je minimaal 1.225 uur per jaar in je bedrijf steken en meer dan één opdrachtgever hebben (het liefst 3 of meer per jaar). Verder moet je winst draaien en zelf aansprakelijk zijn voor de schulden van je bedrijf.

Voor sommige belastingvoordelen moeten zelfstandigen zonder personeel minimaal 1.225 uur in hun bedrijf steken.

Voldoe je niet precies aan deze eisen als zzp’er? Soms wordt er soepeler omgegaan met het aantal uren of opdrachtgevers. Maar deze punten wegen wel allemaal mee in het besluit van de belastingdienst. Let er ook op dat je datum van inschrijving bij de Kamer van Koophandel vaak ook de startdatum van je bedrijf is. Hierna kun je nog maar een paar jaar profiteren van de startersaftrek.

Zoek je een goed boekhoudprogramma? probeer e-Boekhouden gratis uit! Liever zelf vergelijken? Zie ons overzicht van online boekhoudprogramma’s.

Werknemer of freelancer?

Als zzp’er is het belangrijk om duidelijkheid te geven over de arbeidsrelatie tussen jou en je opdrachtgever. Op die manier komt geen van beide partijen voor onverwachte financiële verplichtingen te staan. Bijvoorbeeld als blijkt dat de belastingdienst je niet als zelfstandig ondernemer ziet, maar als werknemer in een verkapt dienstverband. Dan moet de opdrachtgever alsnog de werkgeverspremies betalen voor jouw diensten.

Sinds eind 2021 kun je hier een opdrachtgeversverklaring voor gebruiken. Deze is niet verplicht. Je krijgt dus geen boete als je de verklaring niet hebt. Wel kan een opdrachtgever een boete krijgen als die volgens de belastingdienst kwaadwillend is. En dit risico willen opdrachtgevers natuurlijk niet lopen.

Geen recht op uitkering als zelfstandige

Als je in loondienst werkt, ben je verplicht verzekerd voor de sociale verzekeringen. Denk aan een verzekering voor werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en ziekte. Maar als zzp’er moet je dit allemaal zelf regelen.

Misschien denk je: dat overkomt mij niet. Of je vindt een arbeidsongeschiktheidsverzekering te duur. Maar als zzp’er ben jij degene die voor de inkomsten zorgt. Als jij ziek wordt, valt je inkomen van de ene op de andere dag weg.

Als jij als zzp’er werkt en ziek wordt kan je inkomen van de ene op andere dag wegvallen.

Als je ziek of werkloos raakt, heb je als freelancer niet automatisch recht op een uitkering. Sluit daarom een vrijwillige verzekering af bij het UWV, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Kom je echt in de financiële problemen, dan is de Bijstand voor zelfstandigen (Bbz) een laatste vangnet.

Word je zzp’er? Lees dan ook over een eigen bedrijf starten, of het inschrijven bij de KvK. Start je een internetbedrijf? Bekijk hoe je online geld kunt verdienen.

Pensioenregeling voor zzp’ers?

Veel werkgevers regelen het pensioen van hun personeel. Maar als zelfstandig ondernemer moet je je pensioen zelf organiseren. Zzp’ers hebben wel gewoon recht op AOW, maar dat is geen vetpot.

Wil je starten als zzp’er, maar werk je nu nog bij een werkgever? Soms kun je je huidige pensioenregeling laten doorlopen. Je moet dan wel zelf de volledige premie betalen, en dat is niet goedkoop. Deze optie is daarom niet erg populair.

Zelf pensioen opbouwen

Voor ondernemers is er ook het fiscale oudedagsreserve (FOR). Daarmee reserveer je jaarlijks een deel van je winst. Hier hoef je pas belasting over te betalen zodra je met pensioen gaat, en dat is soms voordeliger.

Je kunt het oudedagsreserve ook gebruiken voor een lijfrenteverzekering of geblokkeerde spaarrekening bij de bank. Dit levert weer extra belastingvoordeel op, omdat het geen onderdeel meer is van de inkomstenbelasting. Je kan eenmalig of periodiek geld inleggen, en dit bedrag groeit door de bijkomende rente. Via de bank kunnen freelancers ook nog kiezen voor pensioenbeleggen.

Als zzp’er kun je natuurlijk ook gewoon ouderwets sparen voor je pensioen. Zelf zet je dan maandelijks een bedrag apart op een spaar- of beleggingsrekening. Ook hier kun je het fiscale oudedagsreserve voor gebruiken. Anders dan met lijfrente of een geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening, valt je vermogen hier wel onder de inkomstenbelasting.