Maatschap en coöperatie
De maatschap en de coöperatie zijn samenwerkingen van bedrijven. De leden of maten zijn dus ook zelfstandig actief, maar hebben voor een gemeenschappelijk doel een extra ondernemingsvorm opgericht.
Samenwerken in een maatschap of coöperatie
Voor jouw bedrijf is elk ander bedrijf een concurrent, toch? Soms, maar meestal niet. In veel beroepen of sectoren is het logisch dat je soms samen met elkaar optrekt.
Zo is het voor de groenteboer of slager om de hoek niet betaalbaar om een groente- of vleesreclame op televisie uit te zenden. Als alle slagers echter samen een coöperatie oprichten, kan die reclame maken, en betalen alle slagers hier een deel aan.
Wil je advies van een boekhouder of administratiekantoor? Je kunt online tarieven vergelijken. Ontvang gratis een voorstel van drie boekhouders of accountants uit je eigen regio.
De maatschap
Een maatschap is een samenwerkingsverband tussen twee (of meer) personen. Alle maten zijn gezamenlijk eigenaar van de maatschap. Zo kunnen zij samen inkopen doen, maar wel ieder zelfstandig hun beroep uitoefenen.
Maatschappen komen veel voor bij zelfstandige beroepen als huisartsen, notarissen, advocaten, artsen, accountants en adviseurs. Via de maatschap kunnen zij gezamenlijke kosten delen. Denk aan een pand, receptioniste of andere kosten die ze onderling verdelen.
De maatschap komt veel voor bij zelfstandige beroepen. Hiermee kunnen ze gezamenlijke kosten delen.
Hoeveel invloed de gezamenlijke maatschap op elk van de leden heeft is per maatschap afhankelijk en hangt af van de afspraken die onderling zijn gemaakt. Een eigen maatschapscontract is hierin bepalend. De wet regelt alleen zaken die niet beschreven staan en dat elk van de maten iets inbrengt, en deelneemt in eventuele winst.
Maatschap inschrijven bij de KvK
Je kunt een maatschap zelf inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Al is het pas verplicht om een maatschap in te schrijven in het Handelsregister als deze ook in openbaarheid treedt. Zolang dat niet gebeurt, kun je ook een maatschap oprichten via alleen een mondelinge afspraak tussen de maten. Er is dan sprake van een stille maatschap.
Al is een serieus contract aan te raden. Hierin kun je de afspraken, die je onderling hebt gemaakt, schriftelijk vastleggen. Denk bijvoorbeeld aan de taak- of winstverdeling, of de bevoegdheden van de maten. Dit kan via een onderhandse akte, maar ook via een notariële akte gebeuren. Zo wordt voorkomen dat er later verwarring of onenigheid over afspraken kan ontstaan.
De afspraken worden onderling door de maten bepaald. Daar waar niets over is vastgelegd is ook geen samenwerking. Indien er niets wordt vastgelegd hebben maten geen invloed op elkaar. Ieder is dus standaard voor zijn eigen deel aansprakelijk en als een van de maten een overeenkomst met een derde aangaat, is alleen de maat die de afspraak aangaat hiervoor verantwoordelijk. De overige maten blijven hier standaard buiten. Als het initiatief onduidelijk is, is elke maat voor een gelijk deel aansprakelijk voor de schulden van de maatschap.
Wil je advies van een boekhouder of administratiekantoor? Je kunt online tarieven vergelijken. Ontvang gratis een voorstel van drie boekhouders of accountants uit je eigen regio.
De coöperatie
Bij een coöperatie zijn er geen aandeelhouders maar leden. Je kunt het daarom ook wel zien als vereniging van bedrijven. Vaak is er dus niet één pand of één kostenpost, maar is er eerder een gemeenschappelijk doel. Denk aan het eerdere voorbeeld van slagers die samen een marketingcampagne willen opzetten of een coöperatie van bedrijven uit een specifieke stad, die de regio meer op de kaart willen zetten.
Maatschap vs. coöperatie
De coöperatie en maatschap hebben veel overeenkomsten met elkaar. In beide gevallen gaat het om een samenwerking van meerdere ondernemers die bepaalde kosten of doelen met elkaar delen en daarbij gezamenlijk op willen trekken. In beide gevallen ziet de consument hier vaak maar weinig van.
Als jij naar de tandarts gaat dan krijg je meestal de rekening direct van de persoon die jou behandeld heeft. Ga je vervolgens in hetzelfde pand ook naar de mondhygiëniste? Dan zal die jou daarvoor meestal los factureren uit haar eigen onderneming.
Verschillende ondernemingsvormen
Het juridisch grootste verschil tussen de twee is dat de coöperatie een privaatrechtelijke ondernemingsvorm is, en de maatschap niet. De maatschap is zelf geen eigen rechtsorgaan. Bij de maatschap kan er op papier dus van alles worden afgesproken maar als de afspraken niet nagekomen worden dan is de deelnemer van de maatschap daarvoor verantwoordelijk.
Een coöperatie draagt zijn eigen verantwoordelijkheden en de leden hiervan kunnen dus ook directe concurrenten van elkaar zijn. Maatschappen komen daarom vaker voor bij kleine samenwerkingen, bijvoorbeeld tussen een tandarts en mondhygiëniste die elkaar dagelijks zien en vaak goed bevriend zijn, en coöperaties bij wat grotere samenwerkingsorganisaties waar de leden geen verantwoordelijkheid voor elkaars handelen willen dragen.
Comité, commissie, werkgroep en studiegroepen
Samenwerkingen die niet op een bepaald beroep maar op een activiteit, dienst of gebeurtenis zijn gebaseerd hoeven meestal geen eigen rechtsvorm. Toch wil je ook hier meestal wel een bestuur bepalen dat namens de groep mag handelen. Denk aan een carnavalscommissie of de plaatselijke klaverjasavond met de buurt. De activiteiten zijn hier beperkt maar er is wel iemand nodig die de financiën regelt.
De samenwerking is meestal niet in statuten of reglementen vastgelegd maar voor de bank is het wel noodzakelijk dat er een aanspreekpunt is dat hoofdelijk aansprakelijk is voor eventuele onverwachte zaken. Een maatschap met onderhandse akte en penningmeester kan al voldoende zijn. De penningmeester is dan meestal gemachtigd om voor de financiën en administratie te mogen handelen.